Czy często czujesz się niedoskonały lub wybrakowany? Czy często czujesz się nieakceptowany i nierozumiany? Czy czujesz się outsiderem?
Każdy z nas nosi w swojej podświadomości określone przekonania, przez które patrzymy na świat i otaczających nas ludzi. I nie byłoby w tym nic strasznego, gdyby nie to, że w większości przypadków są to przekonania, które zostały silne zakorzenione w psychice dzięki nieadaptacyjnym schematom.
Czym są nieadaptacyjne schematy?
Nieadaptacyjne schematy to określone, często bolesne, nieświadome przekonania na temat samego siebie i otaczających nas ludzi, które opierają się na poczuciu, że coś na pewno nie jest w porządku z nami samymi, z otaczającym nas światem.
Innymi słowy – nieadaptacyjne schematy to głęboko zakorzenione przekonania, które podpowiadają nam, kim jesteś i jacy są inni ludzie. Zakorzeniły się w podświadomości we wczesnym dzieciństwie, i są odpowiedzią na to, czego doświadczaliśmy. Mają swoje źródło w konkretnych, bardzo często traumatycznych wydarzeniach, w powtarzających się toksycznych komunikatach, jakie dziecko słyszy na swój temat. Są pewnego rodzaju filtrem, przez który patrzymy na swoje życie. Jedno jest pewne – nieadaptacyjne schematy nie pozwalają nam czuć się pewnie, a zarazem bezpiecznie.
Dla przykładu:
Jeśli rodzice nie interesowali się Tobą w dzieciństwie, jeśli nie okazywali Ci uczucia i uwagi, to prawdopodobnie będziesz patrzeć na inne osoby przez pryzmat bolesnego przekonania: „Ludzie zawsze mnie opuszczają”.
Jeśli we wczesnych fazach swojego rozwoju byłeś/aś częstym odbiorcą krytyki, to prawdopodobnie będziesz pod silnym wpływem przekonania: „Coś jest ze mną nie w porządku. Nikogo nie obchodzę” lub „Jestem nieciekawą osobą. Nikt mnie nie szanuje”.
Jak rozpoznać nieadaptacyjne schematy?
Nieadaptacyjne schematy to chytre bestie, które podpowiadają swojemu właścicielowi, że są jedyną prawdą. Według nich, nie mamy prawa spojrzeć na określoną sytuację z innej strony, ponieważ ona na pewno jest niewłaściwa.
Co ważne, nieadaptacyjne schematy są samonapędzające, tj. pobudzają zachowania, które tylko potwierdzają wskazaną przez nie prawdę. Zatem są prorocze i niestety bardzo odporne na zmiany. Komunikują podświadomości, że jeśli tak jest, to zawsze tak musi być. Co dalej sprawia, że są bardzo emocjonalne, tj. zawsze towarzyszą im silne, a zarazem bolesne emocje.
Jakie schematy pojawiają się w nas najczęściej?
- Opuszczenie/ Niestabilność Więzi » ten schemat powstaje często na skutek poczucia osamotnienia w dzieciństwie. Jest powodem poczucia braku bezpieczeństwa w rodzinie. Co w przyszłości skutkuje tym, że jednostka uważa, że nie warto tworzyć bliższych relacji, ponieważ i tak zostanie sama.
- Nieufność/ Skrzywdzenie » ten schemat powstaje często na skutek braku szacunku ze strony rodziców do swojego dziecka. Jest reakcją na znieważenie i skrzywdzenie. Co dalej skutkuje tym, że osoba z tym schematem uważa, że należy się strzec innych ludzi, bo oni na pewno pragną jej krzywdy.
- Deprywacja emocjonalna » ten schemat jest odpowiedzią na brak miłości ze strony najważniejszych osób w życiu dziecka. Jest odpowiedzią na zimne oraz zdystansowane traktowanie dziecka ze strony opiekunów. Co dalej skutkuje tym, że określona osoba uważa, że nie może liczyć na niczyją opiekę i radę, że nie istnieje osoba, która mogłaby ją prawdziwie pokochać.
- Wadliwość/ Wstyd » ten schemat powstaje często na skutek licznej krytyki i negatywnego opiniowania ze strony rodziców, opiekunów, a nawet rówieśników. Co dalej skutkuje tym, że człowiek czuje się wybrakowany, nieatrakcyjny i niegodny jakiejkolwiek relacji.
- Izolacja Społeczna/ Wyobcowanie » ten schemat powstaje na skutek podkreślania niższości dziecka. Jest odpowiedzią na wykluczenie i odrzucenie. Co w przyszłości powoduje, że jednostka czuje się niegodna bycia wśród ludzi, czuje się gorsza.
- Zależność/ Niekompetencja » ten schemat jest efektem niedopuszczania dziecka do samodzielnego wykonywania określonych zadań lub jego wyśmiewania, gdy coś zrobiło samodzielnie. Co dalej skutkuje tym, że człowiek czuje się niekompetentny, bezradny, zależny od innych.
- Porażka » ten schemat jest wynikiem przekazywania dziecku wizji nieprzewidywalnego świata, w którym na pewno sobie nie poradzi. Co dalej prowadzi, do tego, że osoba uważa się za niedojdę, nieumiejąca podejmować trafnych decyzji.
- Roszczeniowość/ Wielkościowość » ten schemat jest odpowiedzią na zachowanie rodziców, którzy wmawiali swojemu dziecku, że nigdy nie popełnia błędów. Co dalej skutkuje rozdmuchanym ego, poczuciem bycia kimś lepszym.
- Samopoświęcenie/ Podporządkowanie » ten schemat powstaje na skutek wymagania służebności ze strony rodziców w stosunku do swojego dziecka. Co dalej skutkuje poczuciem obowiązku zadawalania innych i brakiem własnego zdania.
- Nadmierne Wymagania/ Nadmierny Krytycyzm » ten schemat jest efektem przedstawiania dziecku świata w czarnych barwach. Co dalej skutkuje poczuciem niezadowolenia, nadmiernego krytycyzmu wobec własnej osoby, potrzebą bycia perfekcyjnym.
Jest to tylko część nieadaptacyjnych schematów, które zostały przedstawione przez twórcę terapii schematów Jeffrey E.Younga. Na temat innych nieadaptacyjnych schematów możesz poczytać więcej >TUTAJ<
Należy zaznaczyć, że każdy z nas może mieć więcej schematów niż jeden. W każdym z nas może istnieć kilka, a może nawet kilkanaście nieadaptacyjnych schematów. Warto przyjrzeć się każdemu z osobna.
Jakie negatywne emocje towarzyszą nieadaptacyjnym schematom?
- Opuszczenie/ Niestabilność Więzi » strach, żal, złość;
- Nieufność/ Skrzywdzenie » strach, złość;
- Deprywacja emocjonalna » samotność, smutek, żal;
- Wadliwość/ Wstyd » wstyd, zażenowanie, smutek;
- Izolacja Społeczna/ Wyobcowanie »wstyd, lęk, niepokój, tęsknota, złość;
- Zależność/ Niekompetencja » lęk, niepokój, złość;
- Porażka »lęk, wstyd, smutek, złość;
- Roszczeniowość/ Wielkościowość » złość;
- Samopoświęcenie/ Podporządkowanie »poczucie winy, lęk;
- Nadmierne Wymagania/ Nadmierny Krytycyzm »złość;
Jak pozbyć się nieadaptacyjnych schematów?
Śmiało mogę napisać (oczywiście, jeśli dokładnie przyjrzałeś się wyżej wymienionym schematom), że pierwszy krok już za Tobą. Pierwszy krok zawsze jest najtrudniejszy, ale daje nam nowe informacje o nas samych. Wprowadza nas w stan refleksji, a zarazem obserwacji. A wszystko to prowadzi do chęci jeszcze głębszego samopoznania, jak również potrzeby dotarcia do podświadomości.
Zatem jeśli chcesz poznać, jaki schemat blokuje Twoje szczęście musisz bacznie przyglądać się swoim myślom i tego, co na ich powstanie przedstawiasz samemu sobie. Możesz posłużyć się sekwencją: zdarzenie → schemat → emocja → impuls → unikanie. Czyli sytuacja stresująca pobudza myśl, która jest ściśle połączona z określonym schematem, ta z kolei pobudza konkretną negatywną emocję, która daje impuls do określonego zachowania, uruchamiającego przeważnie strategię unikania. Innymi słowy – warto, abyś przyjrzał się sobie, kiedy i w jakich sytuacjach ulegasz schematowi, co dalej powoduje, że chcesz tego bólu emocjonalnego uniknąć.
Czas przestać walczyć… Czas przestać unikać… Czas przestać uciekać…
„Żeby wydostać się z ruchomych pisków, nie należy się miotać w brei, lecz położyć na plecach i wykonywać ruchy jak podczas pływania. To samo dotyczy bólu wywołanego schematem. Nie walcz z nim, lecz „przepłyń” przez niego.” Nie czekaj, aż przestanie padać – naucz się tańczyć w deszczu!!!
Powiedz, a nawet wykrzycz: „Zrobię ……….. (tu wpisz, jakiemu schematowi chcesz się przeciwstawić), ponieważ to jest bardzo ważne dla mnie. Chcę to zrobić, ponieważ moje stare strategie radzenia sobie z nieadaptacyjnymi schematami niszczą moje szczęście, a ja pragnę inaczej żyć. Chcę żyć bardziej świadomie.”
Pamiętaj – nie wystarczy, że zaplanujesz, że nie poddasz się określonemu schematowi. Tutaj trzeba czegoś więcej. Tutaj trzeba działania. Musisz dobrze zaplanować inną formę działania, czyli takie postępowanie, które zastąpi stare. Próbując czegoś nowego, nigdy nie należy bać się potknięć i porażek. One są wpisane w sukces własnego odkrycia – odkrycia siebie na nowo!!!
Autorka: Agnieszka » O MNIE
Podobne wpisy
2 odpowiedzi na “Jak uwolnić się od negatywnego wpływu bolesnych schematów?”
Zostaw komentarz
ODSZUKAJ RADOŚĆ W KILKU SŁOWACH - CZYTAJ i UCZ SIĘ
SZUKAJ
NEWSLETTER
Zapisz się na naszą listę mailingową Niech nigdy nie ominie cię żadna nowinka
NAJNOWSZE ARTYKUŁY
ŚLEDŹ MNIE
KATEGORIE
- DEPRESJA
- EMOCJE i NASTRÓJ
- My Lifestyle
- PSYCHOLOGIA ASERTYWNOŚCI
- PSYCHOLOGIA KOMUNIKACJI
- PSYCHOLOGIA KONFLIKTU
- PSYCHOLOGIA MIŁOŚCI
- PSYCHOLOGIA ODŻYWIANIA
- PSYCHOLOGIA OSOBOWOŚCI
- PSYCHOLOGIA PEWNOŚCI SIEBIE
- PSYCHOLOGIA PRACY
- PSYCHOLOGIA PRZEMOCY
- PSYCHOLOGIA RODZINY
- PSYCHOLOGIA ROZWOJU
- PSYCHOLOGIA SEKSU
- PSYCHOLOGIA STRATY
- PSYCHOLOGIA SUKCESU
- PSYCHOLOGIA ŚWIADOMOŚCI
- PSYCHOLOGIA SZCZĘŚCIA
- PSYCHOLOGIA UZALEŻNIENIA
- PSYCHOLOGIA WPŁYWU - AFIRMACJE
- PSYCHOLOGIA ZABURZEŃ
- PSYCHOLOGIA ZDROWIA
- PSYCHOLOGIA ZMIANY
- PSYCHOLOGIA ZWIĄZKU
- PSYCHOTERAPIA
- TECHNIKI NLP
- TOKSYCZNE OSOBOWOŚCI
- WARTO PRZECZYTAĆ
- WARTO WIEDZIEĆ
- WYSOKA WRAŻLIWOŚĆ
Mądre , pomocne, dziękuję!
Dziękuję za miłe słowa. Pozdrawiam, Agnieszka