Los zsyła na nas różne lekcje, a jedną z opcji pokonania niedogodności staje się zbudowanie solidnego muru obronnego. Jednym z elementów składowych muru chroniącego wnętrze człowieka jest odporność psychiczna. To właśnie dzięki tym dwóm słowom człowiek jest w stanie odszukać w sobie ogrom nadziei i samozaparcia w dążeniu do wnętrza samego siebie, do zrozumienia tego, co wartościowe, ale również tego, co powinno ulec zmianie.

Odporność psychiczna daje nadzieję, ale także dzięki zrozumieniu jej podstaw sprawia, że człowiek jest w stanie bardziej i mocniej uwierzyć w siebie samego…

Każdy z nas chciałby być silnym, niepokonanym i tak bardzo odpornym na przeciwności losu człowiekiem. Wiedzą o tym najlepiej osoby, które doświadczają różnego rodzaju trudności i problemów, które zamiast maleć wciąż narastają i stają się ciężarem nieudźwignięcia.

Jak zatem osiągnąć siłę i stać się bardziej odpornym psychicznie człowiekiem?

Na to pytanie postaram się odpowiedzieć w dzisiejszym artykule…

Czym jest odporność psychiczna?

Odporność psychiczna to pewien element składowy osobowości każdego człowieka, który wyszczególnia to, na ile i jak bardzo skutecznie jesteśmy w stanie stawić czoła przeciwnościom losu.

Odporność psychiczna nie tylko nas chroni, ale pozwala zrozumieć, w jaki sposób to bezpieczeństwo sobie zapewnić. Odpowiednio wypracowana pozwala działać i podejmować wyzwania niezależnie od okoliczności. Pozwala realizować cele nawet w warunkach silnego stresu i niepojętej presji.

W jednym zdaniu – odporność psychiczna daje siłę i determinację to tego, aby czuć się dobrze we własnej skórze.

Jak można opisać człowieka odpornego psychicznie?

Człowiek odporny psychicznie to jednostka, która nie obawia się wyzwań, jest pełna pewności siebie i zaangażowania w realizowaniu zaplanowanych celów. Ma w sobie poczucie wpływu i kontroli własnego postępowania. Ma świadomość własnego wpływu na swój los. Bardziej świadomie dostrzega swoje potrzeby i pragnienia, ale także widzi to, w jaki sposób swoją postawą wpływa na inne osoby. Osoba silna psychicznie buduje i wpływa na własne poczucie bezpieczeństwa, ale nigdy nie odbiera go innym. Szanuje i stara się zrozumieć innych ludzi.

Jak dowodzą badania osoba odporna psychicznie jest bardzo inteligenta emocjonalnie, co znacząco ułatwia jej to funkcjonowanie. Potrafi rozpoznawać własne przekonania i dokonywać ich przewartościowania – podaje analizie swoje dawne założenia i bada, czy wciąż są one odpowiednie i zasadne. Ta forma postępowania pozwala jej efektywnie zarządzać własnymi emocjami i zachowaniami.

Człowiek silny psychicznie cały czas stawia sobie nowe cele i nie obawia się wyzwań. Traktuje każde wyzwanie, jako naukę i na tym się skupia. Jego mur obronny idealnie blokuje toksyczne wpływy i oddziaływania.

Jest to człowiek wciąż rozwijający się – uważa, a nawet jest pewien, że jego postawa wciąż wymaga uszlachetnienia i dopracowywania…

W jaki sposób wypracować w sobie odporność psychiczną? Jak stać się silniejszym psychicznie człowiekiem?

Aby móc pójść o krok dalej, aby móc stać się bardziej odpornym należy zaznajomić się z podstawowymi filarami odporności psychicznej. To nie tylko zrozumienie tego, co buduje odporność i siłę każdego człowieka, ale także, w jaki sposób powinno się pracować na poszczególnych aspektach swojego życia, aby móc z każdym dniem stawać się wytrwałym i niezależnym.

Na czym należy się skupić, aby stać się wysoko odpornym psychicznie człowiekiem?

W książce „Odporność Psychiczna” autorstwa D. Strycharczyka i P. Clough odnajdujemy cztery najważniejsze filary odporności psychicznej.

Oto cztery najważniejsze filary odporności psychicznej:

• WYZWANIE

Wyzwanie to nie tylko stawianie sobie nowych celów, ale to również pewna forma ryzyka pójścia tam, gdzie jeszcze nas nie było. To stawienie czoła temu, co oczekuje nasze wnętrze i skupienie się na tym, aby osiągnąć to, co dawniej uznaliśmy za zbyt trudne, a nawet niemożliwe.

Wyzwanie, to dostrzeganie korzyści i podejmowanie ryzyka. To odpowiednie podejście do tego, co zamierza się osiągnąć, czy zdobyć. Człowiek odporny psychicznie dobrze wie, że nie wszystkie podjęte wyzwania muszą zakończyć się sukcesem. Umie wyciągać lekcje nie tylko z porażek, ale dostrzega szansę w kolejnych próbach. Otwartość i chęć nauki jest ważnym elementem tego procesu, tak jak motywacja i działanie w oparciu o nią.

Warto podkreślić, że osoby mniej odporne psychicznie zawsze bardzo traumatycznie podchodzą do porażek i szybko wycofują się zakopując jednocześnie własną potrzebę dalszego podejmowania wyzwania. Zaś osoby odporne psychicznie kierują się słowami Henryka Forda: „Porażka jest szansą, żeby spróbować jeszcze raz – tylko mądrzej.”

Wyzwanie jest celem samym w sobie, jest okazją, aby nauczyć się czegoś nowego, a przy okazji pokonać wewnętrzny opór i lęk przed działaniem zmierzającym do osiągnięcia określonych celów. To przesuwanie granic i chęć zmierzenia się z nieznanym. Może być także dobrą formą udowodnienia czegoś sobie.

Przy podejmowaniu wyzwań niezwykle kluczowe staje się samo podejście, które wykazujemy. Im człowiek bardziej pozytywnie nastawiony tym większa jest szansa na powodzenie, czy kolejną próbę podniesienia się po porażce. Odporność psychiczna sugeruje, a raczej oczekuje, aby zaznajomić się z różnego rodzaju technikami, narzędziami, które pomogą łagodzić skutki upadku – dzięki ich wykorzystaniu podtrzymamy w sobie chęć kontynuowania wyzwania.

Wyzwanie jest szansą dla samorozwoju – odnosi się także do tego, co sam człowiek myśli o sobie i jak wiele jest w stanie samemu sobie dać, czy zaoferować. Przed każdym wyzwaniem każdy z nas powinien skupić się na własnym podejściu do tego, co chce osiągnąć. Pomocne staje się skupienie na osiągnięciach, a nie oczekiwanie tylko i wyłącznie upragnionej nagrody. Najważniejsza jest satysfakcja z samego wykonywania wyzwania, jak i poczucie spełnienia w czasie jego realizacji…

Reasumując, aby rozpocząć proces budowania i uszlachetniania swej odporności psychicznej powinno się zdemaskować własne lęki i odpowiedzieć sobie na pytanie:

Co jest dla mnie wyzwaniem? Jaka czynność stanowi dla mnie problem i w jaki sposób mogę ją przepracować, aby stała się moim wyzwaniem, a nie ucieczką?

Każdy z nas ma swoje słabości i lęki, które teraz wydają się nie do przejścia, jednak, jeśli zmierzymy się z nimi, to istnieje bardzo duża szansa na to, że w przyszłości określimy je, jako coś mało istotnego. Wyzwanie buduje odwagę. Odwaga nadaje siły. Siła daje poczucie wzrostu i rozwoju…

• PEWNOŚĆ SIEBIE

Pewność siebie kształtuje postawę człowieka odpornego psychicznie – jest nieodłączną wartością jego siły i samozaparcia. Daje wiarę, nadzieję i siłę w przekonaniu, że zawsze warto spróbować kolejny raz. Każda lekcja daje mądrość, każda lekcja uczy, czego się wystrzegać, co wzmocnić i wypracować.

Pewność siebie jest energią napędzającą do działania. Daje poczucie, że można dać z siebie zawsze o wiele więcej niż się zakładało. Jest wiarą we własne możliwości, poczuciem, że zawsze można nauczyć się czegoś nowego i nie zwątpić podczas porażki.

Choć sama „pewność siebie” nie jest jasno określona i dotyczy wielu dziedzin życia, to jednak zawsze odnosi się do tego, aby budować poczucie skuteczności i go rozwijać w różnych aspektach swojego życia.

Odpowiedz na pytanie:

Czym jest dla Ciebie pewność siebie? W jakich dziedzinach swojego życia odczuwasz brak pewności siebie – wymień je wszystkie?

Pewność siebie nie jest nam dana z góry – nie ma ludzi, którzy są specjalistami w każdej dziedzinie. Jednak wiara w samego siebie daje szansę, aby wypracować w sobie zalążek pewności siebie tam, gdzie tego najbardziej potrzebujemy.

Wróć do swoich lęków i obaw – do wyzwania, które powinieneś/powinnaś podjąć i odpowiedz na kilka kolejnych pytań:

Jakie nowe umiejętności powinienem/ powinnam nabyć, aby zminimalizować swój lęk i stać się pewnym siebie człowiekiem w tym zakresie?

Tak, jak to zostało opisane w przypadku WYZWANIA, tak również w  PEWNOŚCI SIEBIE liczy się nauka, którą wyciągniemy z porażek i potknięć. Jednak, aby to zrobić powinieneś/ powinnaś, a nawet musisz uwierzyć w siebie. Podnosząc własną samoocenę stajemy się bardziej pewni i tym samym silniejsi.

Zastanawiasz się, jak to zrobić?

Istnieje wiele narzędzi i technik, które Ci w tym pomogą, ale najważniejsze jest zajrzenie do własnego wnętrza i odszukania tych tak bardzo destrukcyjnych myśli, którymi sam/a się karmisz. Pamiętaj – Twój wewnętrzny świat buduje Twoją zewnętrzną postawę…

• ZAANGAŻOWANIE

Zaangażowanie to kolejny element budulcowy wysokiej odporności psychicznej. To właśnie dzięki zaangażowaniu identyfikujemy się z własnymi celami i wyzwaniami. Jest to część procesu, która określa, jak bardzo jesteśmy zaangażowani w spełnienie swoich własnych obietnic.

Zaangażowanie obejmuje dwie podklasy: składanie obietnic samemu/ samej sobie i dotrzymywanie tychże obietnic. Jednak, aby wszystko przebiegało w odpowiedni sposób, warto zwrócić uwagę na:

W jaki sposób się sam/a angażuję i czy rzeczywiście mierzę „siły na zamiary”?

Dzięki zoptymalizowaniu zaangażowania jesteśmy w stanie nie popaść w dolinę negatywnych odczuć związanych ze zbytnią presją, a w dalszej konsekwencji poczuciem wypalenia. Warto, zatem brać na siebie tylko tyle ile realnie jesteśmy w stanie udźwignąć. Nie możemy wymagać od siebie nieosiągalnego, bo nigdy nie zdobędziemy szczytu własnego sukcesu. Kluczowa jest samoświadomość również na tym etapie pracy kształtowania własnej odporności psychicznej.

Dbanie o zachowanie odpowiedniego zaangażowania w realizację wyznaczonych celów, czy wyzwań jest równoznaczne z zadbaniem o samozapał. Zaangażowanie dopilnuje, aby wszystko było zgodne z etapem KONTROLI, który został opisany w podpunkcie poniżej.

• KONTROLA / POCZUCIE WPŁYWU

Im bardziej człowiek ufa samemu sobie, im bardziej wierzy w to, że sam potrafi wpływać na swoje życie, tym bardziej przekona siebie, że jest w stanie osiągnąć to, co zaplanuje.

Osoby, które kierują się zasadą poczucia wpływu, dobrze wiedzą, że to nastawienie kształtuje ich postawę i to jak sami będą siebie motywować do wykonania wyzwania jest gwarantem sukcesu.

Człowiek o niższej odporności psychicznej będzie dopuszczał do siebie głosy innych osób. Będzie bazował na ich ocenie, zaś człowiek odporny i silny psychicznie skupi się na tym, co sam chce dla siebie. Znajdzie wewnętrzną motywację, aby dalej działać i nie uzależniać dalszych kroków od tego, co mówią, a nawet nakazują inni. Inni ludzie nie muszą rozumieć naszej drogi, inni ludzie nie zawsze chcą naszego dobra, tak, więc warto sprawdzić samemu, co jest dobre i pożądane dla nas.

Poczucie wpływu łączy się z pojęciem KONTROLA, która oczekuje, abyś sam/a zatroszczył/a się o swoje bezpieczeństwo. Nie musisz podejmować ryzykownych wyzwań, które mogą okazać się zbyt kosztowne. Odporny psychicznie człowiek poddaje kontroli to, z czym się styka i co dla siebie planuje. Nie tylko kontroluje sam przedmiot wyzwania, ale również to, w jaki sposób jest on realizowany. Sprawdza jakość narzędzi jakimi się posługuje, aby osiągnąć upragniony cel.

Kontrola i poczucie wpływu daje możliwość zorganizowania swoich planów tak, aby były one optymalne, a zarazem odpowiednie dla nas samych. Układają i ustalają hierarchię zadań do wykonania.

Ten filar odporności psychicznej mówi o tym, że zawsze masz prawo do kontroli tego, co robisz i odpowiedzi na pytanie:

Czy droga i narzędzie, które wybrałem/am są odpowiednie do osiągnięcia sukcesu?

Jak również daje nam poczucie wpływu – to Ty kierujesz swoimi emocjami i na nie możesz wpływać. Możesz mieć wpływ na swoje odczucia i uczucia, wyciągać tylko te wartościowe i na nich się tylko skupiać.

Reasumując – człowiek odporny psychicznie nigdy nie jest bierny wobec swoich myśli, uczuć, czy emocji. Zawsze stara się dzięki samokontroli zbadać, które emocje są dobre, a które powinny zostać uciszone. Człowiek odporny psychicznie dba i troszczy się o swój wewnętrzny świat.

To właśnie dzięki wyżej wymienionym filarom według autorów owej publikacji człowiek jest w stanie wznieść się na wyższy poziom własnej odporności i siły psychicznej.

Choć mowa tutaj tylko o czterech założeniach to pragnę Cię zachęcić do tego, abyś przeczytał/a artykuł, który został napisany jakiś czas temu, a może stać się swoistym dopełnieniem założeń wyżej wymienionej książki. Jeśli jesteś zainteresowany/a poznaniem innych elementów składowych odporności psychicznej, to zapraszam >TUTAJ<

Jaki jest człowiek nieodporny psychicznie?

Jedno jest pewne człowiek jest istotą niezwykle złożoną i skomplikowaną, ale nic nie stoi na przeszkodzie, aby móc poznać siebie od środka. Każdy z nas ma prawo być takim, jakim jest i takim pozostać, ale jeśli wewnętrzna potrzeba samozrozumienia krzyczy i prosi o zmianę, to każdy z nas ma obowiązek stawić jej czoła. Nikt z nas nie ma prawa krzywdzić siebie i zakopywać swych potrzeb…

Zastanów się przez chwilę sam/a i odpowiedz na pytania:

• Jaki jest według Ciebie człowiek nieodporny psychicznie?
• Jak opiszesz i określisz człowieka nieodpornego psychicznie?

Wielu z nas kojarzy odporność psychiczną z siłą… I idąc tym tropem – jeśli odporny psychicznie oznacza siłę, to nieodporny psychicznie równy jest słabości. Siła i słabość to dwa przeciwstawne bieguny, które według pewnych prawideł pasowałyby do określenia i zdefiniowania człowieka odpornego i nieodpornego psychicznie. Jednak tak nie jest…

Człowiek nieodporny psychicznie nie jest słaby, czy kruchy psychicznie – taki człowiek jest wysoko wrażliwy. Tak właśnie, człowiek nieodporny psychicznie jest zanadto wrażliwy, a tym samym bardziej podatnym na stres, presję i szereg negatywnych emocji…

Wysoka wrażliwość na swój sposób jest także bardzo wyjątkowa i pożądana. Pozwala spojrzeć na świat z innej perspektywy i bardziej się wtopić w uczucia i emocje. Świat potrzebuje zarówno odpornych i wrażliwych psychicznie. Choć osobom WWO na pewno nie jest łatwo to wciąż mają możliwość i prawo do tego, aby popracować nad swoim wnętrzem i przybliżyć się do świata osób odpornych psychicznie.

Uniwersalność odporności psychicznej sprawia, że jest ona dostępna dla każdego i nie istnieją jakiekolwiek przeciwwskazania by jej w sobie nie wypracować. Każdy z nas ma do niej dostęp – każdą cechę można w sobie rozwijać…

Autorka: Agnieszka » O MNIE

---

Bibliografia: “ODPORNOŚĆ PSYCHICZNA – strategie i narzędzia rozwoju” D. Strycharczyk, P. Clough; Sopot 2017; Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

---

 

Skomentuj