Czy często jesteś wykorzystywany/a przez inne osoby? Czy inni ludzie traktują Cię jak śmiecia? Czy inne osoby oczekują od Ciebie uległości i podporządkowania się? Czy czujesz się jak służący/a? Czy czujesz się jak „chłopiec do bicia”?
Wciąż zbyt wiele osób żyje w szponach osób, które mają w głębokim poważaniu prawa i potrzeby innych ludzi. Dla manipulatorów najważniejsze jest to, aby zaspokoić swoje pragnienia, nawet kosztem granic innych osób. W ich świecie najważniejsze jest spełnienie ich standardów. To, co Ty myślisz, uważasz, czy czujesz jest bez znaczenia.
Spoglądając na nich z boku, można stwierdzić, że oni to dopiero są asertywni i pewni siebie. Ale niestety tak nie jest! Nie możemy mylić asertywności z agresją i pewności siebie z maską niespełnionych ambicji. Zdziwiony/a? Taka właśnie jest prawda – osoby, które pomiatają, dopuszczają się psychicznej tyrani wobec innych, nigdy, ale to przenigdy nie miały nic wspólnego z asertywnością. Zaś jedno jest pewne – zakładana przez nich maska z napisem „pewność siebie” nie daje im jej w rzeczywistości. Oni poprzez swoje wyuczone postępowanie (które daje jednocześnie mylący obraz asertywności oraz pewności siebie) ukrywają to, że w ich samym środku czują się nikim. Oni poprzez swoje agresywne zachowanie wciąż muszą sobie udowadniać to, że są ważni. Jednak ich zaburzony świat w żadnym wypadku nie tłumaczy ich patologicznego zachowania.
Nikt z nas nie może dopuścić do tego, aby stać się marionetką ludzkich hien. Na to nie ma zgody! Dlatego niniejszy artykuł będzie o tym, jak bardzo jest nam potrzebna asertywność, która odbudowuje granice. Zanim jednak przejdę do wyjaśnienia, czym jest asertywność już teraz chcę napisać, że nigdy nie powinna być ona mylona z agresją, czy nieustępliwym stawianiu na swoim…
Czym jest asertywność?
Asertywność to świadomość posiadania oraz wyrażania swoich praw w granicach nienaruszających praw innych osób. To również pełna samoświadomość podejmowanych decyzji i wyrażanych poglądów.
Podstawą asertywnego życia jest równość – każdy człowiek ma swoje prawa i jest równy względem drugiego człowieka. W asertywnym życiu nie ma gorszych i lepszych, tutaj każdy jest równy. A co najważniejsze, asertywność mówi o tym, że każdy człowiek ma prawo wyrażać siebie i swoje potrzeby oraz czuć się z tym dobrze dopóty, dopóki nie krzywdzi innych.
Innymi słowy, asertywność to zdecydowane, zarazem pozytywne działanie sprzyjające równości w relacjach międzyludzkich. Umożliwia nam bronie swoich racji, stawanie we własnej obronie, korzystanie ze swoich praw (oczywiście bez naruszania praw innych osób) oraz swobodne wyrażanie swoich potrzeb i pragnień. W jednym krótkim zdaniu – asertywność to pozytywnie nacechowanie wartości własnego umysłu, wyrażające się w zachowaniu, które dodatkowo dowartościowuje inne osoby.
Jak stać się asertywnym człowiekiem?
Na początek bardzo ważne jest wypracowanie w sobie samoświadomości. A żeby tak się stało ważnym priorytetem jest przyjrzenie się pewnym sprawom, czy sytuacjom z boku, z pewnym dystansem. Tak, aby móc zbadać swoje dotychczasowe postępowanie i w pełni otworzyć się na swoje potrzeby. Zatem, już teraz odpowiedz na poniższe pytania, które pomogą Ci odsłonić się przed samym sobą.
- Jaki masz stosunek do wyrażania siebie? Czy potrafisz powiedzieć stanowcze NIE, gdy sytuacja tego wymaga?
- W jakich sytuacjach odczuwasz wewnętrzny dyskomfort?
- Jakie osoby utrudniają Ci bycie asertywnym/ą?
- Jakie jeszcze dostrzegasz przeszkody w umacnianiu w sobie asertywności? Czego się obawiasz?
Te pytanie w żadnym wypadku nie mają stać się Twoim usprawiedliwieniem. Nie masz odszukać osoby, która jest winowajcą Twojego braku asertywności. A masz jedynie przyjrzeć się temu, przy jakich osobach Twoje NIE jest praktycznie niesłyszalne i co należałoby w sobie zmienić, aby w końcu zostało zauważane. Pamiętaj, że jedyną osobą odpowiedzialną za Twój brak asertywności jesteś Ty sam/a. Tak właśnie TY, nikt inny! Tylko TY! To właśnie TY powinieneś/powinnaś w sobie zmienić określone postępowanie, aby odmienić swój los.
Inaczej powyższe ujmując – każdy z nas powinien rozeznać się, gdzie teraz jest, zdecydować, dokąd zmierza, a następnie zastanowić się, jak tam dotrzeć i właściwie już teraz rozpocząć swoją drogę, czyli jasno zaplanować swoją podróż do asertywności. Pewnie zastanawiasz się, jak stać się asertywnym człowiekiem – już wyjaśniam…
Jak stać się asertywnym człowiekiem i jak nie pozwolić sobą pomiatać?
Każdy z nas powinien nalegać, a nawet wymagać, aby traktowano go sprawiedliwie – bronić swoich praw bez naruszania praw innych. Stać na straży swoich granic, ale nigdy nie traktować swojego życia jako pola do walki.
Za pomocą poniższych czterech kroków pragnę, byś nauczył/a się zarówno asertywnie przyciągać ludzi do siebie, jak i asertywnie trzymać ich na dystans – zgodnie z tym, co wybierzesz.
4 KROKI do ASERTYWNOŚCI:
KROK 1 – Dowiedz się, na czym ma polegać zmiana i zacznij szanować swoje granice!
Wiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że są wykorzystywani i/lub mają trudności z powiedzeniem słowa NIE. Jeszcze inni nie uważają się za nieasertywnych, ale czują się przygnębieni lub w wielu sytuacjach pominięci, skarżą się na określone sytuacje, ale nic z tym nie robią, jednocześnie wmawiając sobie, że np. szef ma prawo żądać tego, czego pragnie itp. Pozostając w takim przeświadczeniu nic się nie zmieni. Nic się nie zmieni dopóty, dopóki ofiara nie uzna swoich praw i nie podejmie decyzji o poprawieniu swojej sytuacji.
A, żeby zmienić swoje życie potrzebujesz prostego narzędzia, jakim jest dziennik codziennych sytuacji. Prowadzenie takiego dziennika może pomóc Ci ocenić, jak bardzo jesteś onieśmielony/a, podatny/a na wpływy innych osób, bierny/a lub jak bardzo wymagający, skąpi, złośliwi lub agresywni są inni.
Przeanalizuj każdą relację – czy to z szefem, bliskim przyjacielem, partnerem, kolegą z pracy, czy też z ekspedientką w sklepie. To co odkryjesz może być zaskakujące. Wiele osób spostrzega, że nie jest w stanie powiedzieć NIE przyjacielowi proszącemu o przysługę, nie jest w stanie przyjąć komplementu, nazbyt często pozwala partnerowi lub dzieciom kontrolować swoje życie, i tak dalej. Zadaj sobie pytanie, jakie są to sytuacje, w których odczuwasz swoją słabość i na ich bazie konstruuj swoje nowe zasady, które też zapisz w dzienniku.
KROK 2 – Dokładnie określ, co chcesz zmienić. Jakie Twoje zachowanie musi ulec zmianie!
Czy już wiesz, w jakich sytuacjach zawodzisz? Czy dostrzegasz w jakich momentach Twoje NIE z trudnością przechodzi Ci przez gardło? Jeśli tak to świetnie, a jeśli nie, to ponownie wróć do kroku 1 i zbieraj dalej informacje o swoim życiu.
Jednak teraz załóżmy, że wiesz, co należy w sobie zmienić i wypracować. Nie załamuj się, nie wywieszaj białej flagi, a jedynie zabierz się do pracy. Zaczynając od umocnienia w sobie nowych postanowień. Dokładnie przeanalizuj, co zyskasz wprowadzając w życie określone zmiany? Jak będziesz się czuć? Co będziesz o sobie myśleć? Jakie nowe mocne cechy zauważą u Ciebie najbliżsi? Co Ty docenisz w sobie? Każdą pozytywną, a zrazem pożądaną zmianę również zapisz w dzienniku.
KROK 3 – Przećwicz udzielanie asertywnych odpowiedzi!
Naucz się wyrażać asertywnie, konstruując asertywną odpowiedź w oparciu o poniższe podpunkty:
Opisz kłopotliwą sytuację, tak jak ją widzisz. Bądź bardzo konkretny, ale na pewno nie posługuj się oskarżeniami, takimi jak „Zawsze jesteś wobec mnie niegrzeczny. Jesteś straszny”. Bądź obiektywny i co najważniejsze nigdy nie sugeruj, że druga osoba jest totalnym palantem. Skoncentruj się na swoim zachowaniu, a nie na jej widocznych motywach.
Opisz swoje uczucia, używając komunikatu “JA”, które pokazuje, że bierzesz odpowiedzialność za swoje uczucia. Jeśli możesz skup się na pozytywnych odczuciach związanych z swoimi celami, a nie na swojej niechęci do drugiej osoby. Czasami pomocne jest wyjaśnienie, co czujesz i dlaczego tak się czujesz. Możesz posłużyć się następującym modelem: „Czuję ______ ponieważ ______.”
Weź pod uwagę także potrzeby drugiej osoby i po prostu chciej dokonać zmian w zamian. Nie obarczaj złością drugiej osoby, jeśli nie możesz ich zrealizować. Po prostu dobrze się zastanów, czy dalej tę relację chcesz kontynuować, jeśli nic nie ma się zmienić i/lub tylko Ty wykazujesz chęć zmiany.
KROK 4 – Ćwicz, ćwicz i ćwicz, aż asertywność stanie się Twoim nawykiem!
Nigdy nie rezygnuj z siebie. Jeśli wiesz, że brakuje Ci asertywności, to ją w sobie rozwiń. Daj jej początek za pomocą powyższych trzech kroków i dalej pielęgnuj w sobie jej moc.
Dodatkowo możesz opanować kilka bezcennych modeli asertywnej komunikacji, o których możesz więcej poczytać >TUTAJ<
Ćwicz przed lustrem, ćwicz z najlepszym przyjacielem, ćwicz na kolegach, ćwicz i ćwicz, aż asertywność stanie się Twoim nawykiem. A dla osób, które nie mają pomysłu, gdzie przećwiczyć swoje NIE to zachęcam do wypraktykowania jej w codziennych sytuacjach. Poproś kierownika sklepu o obniżenie ceny rzeczy, którą chcesz kupić. Poproś kolegę o zastępstwo w grafiku. Poproś koleżankę, aby zadzwoniła do Ciebie później. Odmów spotkania koledze i jednocześnie wyznacz inny termin. Odmów sprzedawcy możliwości bycia winnym 1 grosza. Odmów pomocy bez wytłumaczenia się. Ćwicz asertywność w wielu sytuacjach swojego życia, a zapewniam stanie się ona Twoim nawykiem.
I pamiętaj, że porażka nie świadczy o tym, że asertywność nie jest dla Ciebie. Każdy z nas spotyka na swojej drodze różne osoby, które w różny sposób przedstawiają swoje racje. Warto o tym pamiętać, bo nie zawsze uda Ci się być asertywnym. Nie zawsze będziesz w stanie powiedzieć NIE, choć będziesz tego NIE bardzo potrzebować. Nigdy też nie wyolbrzymiaj swoich błędów. Nie ma nic strasznego w tym, że od czasu do czasu (bądź częściej) nawalisz. To ludzka rzecz. Upadek daje Ci lekcje – wyciągnij wnioski i ćwicz swoją asertywność w podobnych sytuacjach. To Twoja gra i Twoje pionki!
ZAPAMIĘTAJ:
- Nikt nie jest doskonały.
- Nikt nie jest asertywny 24 godziny na dobę.
- Życie nie jest idealne i nie ma idealnych odpowiedzi.
- Czasem nie będziesz mieć racji.
- Większość osób zbuntuje się przed Twoim asertywnym zachowaniem.
- Będą sytuacje, których nie uda Ci się zmienić, ale będą też takie, które będą kosztować Cię zerwaniem relacji.
- Nie zawsze jesteśmy w stanie przewidzieć swoją reakcję.
- Nie jest nam dane przewidzieć cudzą reakcję. Możemy się jedynie jej spodziewać, ale zawsze należy wziąć pod wzgląd dwie ewentualności (tą lepszą i gorszą).
- Szanuj siebie, bo nikt inny w tym zakresie Cię nie wyręczy.
- Ucz się pewności siebie każdego dnia, choćby za pomocą mojej książki, którą nieskromnie polecam >TUTAJ<
Pamiętaj, każdy z nas ma prawo do asertywności. Ona nie jest ograniczona czasowo. Nie ma znaczenia ile masz lat, ale to jak wiele starań wkładasz w to, aby stać się asertywnym człowiekiem. Tak, więc poznaj samego siebie i znajdź swoje przyciski, żebyś wiedział/a, czy oby na pewno sam/a je wciskasz!
AUTORKA >>> AGNIESZKA ZBLEWSKA
Bibliografia: R.Alberti, M.Emmons „Asertywność. Sięgaj po to, czego chcesz, nie raniąc innych.” Sopot 2018.
ODSZUKAJ RADOŚĆ W KILKU SŁOWACH - CZYTAJ i UCZ SIĘ
SZUKAJ
NEWSLETTER
Zapisz się na naszą listę mailingową Niech nigdy nie ominie cię żadna nowinka
NAJNOWSZE ARTYKUŁY
ŚLEDŹ MNIE
KATEGORIE
- DEPRESJA
- EMOCJE i NASTRÓJ
- My Lifestyle
- PSYCHOLOGIA ASERTYWNOŚCI
- PSYCHOLOGIA KOMUNIKACJI
- PSYCHOLOGIA KONFLIKTU
- PSYCHOLOGIA MIŁOŚCI
- PSYCHOLOGIA ODŻYWIANIA
- PSYCHOLOGIA OSOBOWOŚCI
- PSYCHOLOGIA PEWNOŚCI SIEBIE
- PSYCHOLOGIA PRACY
- PSYCHOLOGIA PRZEMOCY
- PSYCHOLOGIA RODZINY
- PSYCHOLOGIA ROZWOJU
- PSYCHOLOGIA SEKSU
- PSYCHOLOGIA STRATY
- PSYCHOLOGIA SUKCESU
- PSYCHOLOGIA ŚWIADOMOŚCI
- PSYCHOLOGIA SZCZĘŚCIA
- PSYCHOLOGIA UZALEŻNIENIA
- PSYCHOLOGIA WPŁYWU - AFIRMACJE
- PSYCHOLOGIA ZABURZEŃ
- PSYCHOLOGIA ZDROWIA
- PSYCHOLOGIA ZMIANY
- PSYCHOLOGIA ZWIĄZKU
- PSYCHOTERAPIA
- TECHNIKI NLP
- TOKSYCZNE OSOBOWOŚCI
- WARTO PRZECZYTAĆ
- WARTO WIEDZIEĆ
- WYSOKA WRAŻLIWOŚĆ