Ania każdego dnia, o każdej godzinie martwiła się o swoją dziewiętnastoletnią córkę. Wiedziała dobrze, że ogromny stres, którego doświadczyła w przeszłości ze strony ojca, który rzadko był trzeźwy mógł negatywnie wpłynąć na jej rozwój. Milena miała zaledwie 5 lat, gdy rodzice się rozwiedli, ale nie raz była świadkiem przemocy, libacji alkoholowych i głośnych awantur. A teraz… A teraz, jakby jej nie było. Uwielbia przebywać w swoim pokoju, z dala od innych osób. A co najdziwniejsze ostatnio bardzo dużo czasu przykłada do tworzenia amuletów i talizmanów. Zapytana przez matkę o ich funkcję, zdawkowo odparła, że mają ją chronić przed ludźmi, którzy nieustannie o niej plotkują. Dodała też, aby nikomu o tym nie mówiła, bo tylko jej może zaufać i wyjawić do czego tak naprawdę służą jej amulety. Milena uważała, że rozmowy i gesty innych ludzi mają bardzo negatywny wpływ na jej życie. A amulety, które wpinała we włosy mają ją przed tym uchronić. Bywało również tak, że matka nie rozumiała, co dziewczyna próbuje jej powiedzieć – Milena używała wielu metafor i niejasnych słów. W szkole była postrzegana jako odludek i dziwaczka… Po kilku wizytach u specjalisty, lekarz psychiatra zdiagnozował u niej schizotypowe zaburzenie osobowości…
Co to jest schizotypowe zaburzenie osobowości?
Osoby ze schizotypowym zaburzeniem osobowości wykazują spore deficyty społeczne oraz interpersonalne. Ich zachowanie często jest postrzegane jak dziwaczne, wręcz skrajnie ekscentryczne. Choć na ogół zachowują kontakt z rzeczywistością, to jednak wykazują się myśleniem zabobonnym i ksobnym, czyli takim rodzajem myślenia, podczas którego góruje przekonanie, że jest się głównym przedmiotem zainteresowania otoczenia. Bywa również, że osobowy z schizotypowym zaburzeniem osobowości są przekonane, że mają nadprzyrodzone moce i biorą udział w magicznych rytuałach. Dziwaczne myślenie, mówienie i zachowanie to najbardziej stabilne cechy owego zaburzenia. Wielu badaczy uważa to zaburzenie za łagodną formę schizofrenii.
Jak rozpoznać schizotypowe zaburzenie osobowości?
Zgodnie z kryteriami diagnostycznymi DSM – 5 schizotypowe zaburzenie osobowości wykazuje:
„A. Wzorzec zachowań związany z deficytem w zakresie umiejętności społecznych i w kontaktach międzyludzkich, charakteryzujący się nasilonym dyskomfortem występującym w bliskich relacjach oraz zmniejszoną zdolnością do wchodzenia w nie, a także zniekształceniami poznawczymi i w zakresie spostrzegania oraz ekscentrycznymi zachowaniami, rozpoczynający się u młodych dorosłych i występujący w różnych warunkach, charakteryzujący się co najmniej pięcioma z poniższych:
- Myśli odnoszące (z wyłączeniem urojeń odnoszących).
- Dziwaczne przekonania i myślenie magiczne, wpływające na zachowanie, niezgodne z normami typowymi dla danego kręgu kulturowego (np. bycie przesadnym, wiara w jasnowidzenie, telepatię lub „szósty zmysł”; u dzieci i osób dorastających dziwaczne fantazje i zainteresowania).
- Nietypowe doświadczenia spostrzeżeniowe, z uwzględnieniem iluzji cielesnych.
- Dziwaczne myślenie lub używanie dziwacznego języka (np. niejasnego, drobiazgowego, metaforycznego, rozwlekłego, stereotypowego).
- Podejrzliwość i nastawienie paranoidalne.
- Niedostosowany lub zawężony afekt.
- Dziwaczne, ekscentryczne lub osobliwe zachowanie albo wygląd.
- Brak przyjaciół lub osób zaufanych, poza najbliższymi krewnymi.
- Nadmierny lęk społeczny, który nie ulega zmniejszeniu wraz z poznawaniem innych osób i ma związek raczej z obawami paranoidalnymi niż negatywną oceną samego siebie.
- Objawy nie występują wyłącznie w przebiegu schizofrenii, epizodu zaburzenia (afektywnego) dwubiegunowego lub zaburzenia depresyjnego z objawami psychotycznymi albo innego zaburzenia psychotycznego i nie są spowodowane innym stanem ogólnomedycznym.”
Jakie są przyczyny schizotypowego zaburzenia osobowości?
Nie ma jasno określonych czynników sprawczych. Większość badaczy wskazuje na genetyczne zależności między omawianym zaburzeniem, a schizofrenią. Wykazano, że młode osoby z schizotypowym zaburzeniem osobowości cechuje podwyższone ryzyko wystąpienia schizofrenii i zaburzeń ze spektrum schizofrenii w dorosłości. Zaś inni specjaliści wskazują na deficyty poznawcze i percepcyjne oraz doświadczenia traumatyczne w dzieciństwie. Pojawienie się schizotypowego zaburzenia osobowości w okresie dojrzewania bywa kojarzone z częstym kontaktem ze stresującymi wydarzeniami życiowymi.
Jak odróżnić schizotypowe zburzenie osobowości od zaburzenia schizoidalnego?
Obie charakteryzują się brakiem chęci przebywania z ludźmi, lecz w przypadku osobowości schizoidalnej jest to spowodowane preferencją samotnictwa, natomiast w przypadku osobowości schizotypowej lękiem.
Jak przebiega leczenie schizotypowego zaburzenia osobowości?
W leczeniu zaburzenia schizotypowego nacisk kładzie się na podejście zindywidualizowane, obejmujące oddziaływania psychoterapeutyczne i ewentualnie farmakologiczne.
Autorka: Agnieszka » O MNIE
Bibliografia: PSYCHOLOGIA ZABURZEŃ DSM-5, J.N.Butcher, J.M.Hooley, S.Mineka, Sopot 2017, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Podobne wpisy
ODSZUKAJ RADOŚĆ W KILKU SŁOWACH - CZYTAJ i UCZ SIĘ
SZUKAJ
NEWSLETTER
Zapisz się na naszą listę mailingową Niech nigdy nie ominie cię żadna nowinka
NAJNOWSZE ARTYKUŁY
ŚLEDŹ MNIE
KATEGORIE
- DEPRESJA
- EMOCJE i NASTRÓJ
- My Lifestyle
- PSYCHOLOGIA ASERTYWNOŚCI
- PSYCHOLOGIA KOMUNIKACJI
- PSYCHOLOGIA KONFLIKTU
- PSYCHOLOGIA MIŁOŚCI
- PSYCHOLOGIA ODŻYWIANIA
- PSYCHOLOGIA OSOBOWOŚCI
- PSYCHOLOGIA PEWNOŚCI SIEBIE
- PSYCHOLOGIA PRACY
- PSYCHOLOGIA PRZEMOCY
- PSYCHOLOGIA RODZINY
- PSYCHOLOGIA ROZWOJU
- PSYCHOLOGIA SEKSU
- PSYCHOLOGIA STRATY
- PSYCHOLOGIA SUKCESU
- PSYCHOLOGIA ŚWIADOMOŚCI
- PSYCHOLOGIA SZCZĘŚCIA
- PSYCHOLOGIA UZALEŻNIENIA
- PSYCHOLOGIA WPŁYWU - AFIRMACJE
- PSYCHOLOGIA ZABURZEŃ
- PSYCHOLOGIA ZDROWIA
- PSYCHOLOGIA ZMIANY
- PSYCHOLOGIA ZWIĄZKU
- PSYCHOTERAPIA
- TECHNIKI NLP
- TOKSYCZNE OSOBOWOŚCI
- WARTO PRZECZYTAĆ
- WARTO WIEDZIEĆ
- WYSOKA WRAŻLIWOŚĆ