Monika cierpiała, na arachnofobię i praktycznie każdego dnia odczuwała silny wewnętrzny niepokój. Było jej ciężko, lęk ogarniał ją nawet wtedy, gdy tylko pomyślała, że musi przejść koło miejsca, w którym istnieje duże prawdopodobieństwo, że znajdują się pająki.
Najbliżsi i znajomi wielokrotnie powtarzali jej, że tego typu niepokój jest nieadekwatny do zagrożenia ze strony pająków. Jednak kobieta nie była w stanie przezwyciężyć lęku. Nieprzyjemne odczucia prowokował nie tylko sam obraz pająka, ale również przekonanie, że jest niebezpieczny, podstępny, zagraża zdrowiu, a nawet życiu. Arachnofobia wywoływała w Monice różne nieprzyjemne odczucia, tj. przyspieszone bicie serca, zawroty głowy, dreszcze, drżenie, a nawet czasem wymioty.
Kobieta bardzo starała się unikać miejsc, w których mogą pojawić się pająki, jednak lęk coraz bardziej ograniczał jej codzienne funkcjonowanie. Gdy Monika zaczęła odczuwać lęk praktycznie wszędzie gdzie się pojawiła zdecydowała się na terapię, która pozwoliła jej nie tylko zrozumieć skąd pojawiło się w niej tak silne irracjonalne przekonanie na temat pająków, ale także całkowicie pozbyć się ograniczającego ją lęku…
Co to jest fobia?
Fobia to najczęściej spotykane zaburzenie lękowe. Przedstawia się uporczywym i nieproporcjonalnie silnym lękiem przed konkretnymi przedmiotami, rzeczami, czy sytuacjami, które nie stanowią realnego zagrożenia.
Wyróżniamy trzy kategorie fobii:
- fobia swoista (fobia specyficzna);
- społeczne zaburzenie lękowe (fobia społeczna);
- agorafobia;
Co to jest fobia specyficzna (fobia swoista)?
Fobię specyficzną diagnozuje się wówczas, gdy dana osoba odczuwa silny lęk wywołany przez określoną rzecz, czy sytuację (np. latanie, wysokość, zwierzęta, widok krwi). Jeśli osoba cierpiąca się fobię zetknie się z wywołującym ją bodźcem, natychmiast odczuwa silny niepokój. Co ważne, osoba, która cierpi na fobię swoistą odczuwa również silny lęk wówczas, gdy przypuszcza, że może spotkać, czy zetknąć się z przedmiotem lub sytuacją wywołującą lęk. Jedną z głównych właściwości fobii jest unikanie. Nasilony lęk bywa praktycznie zawsze nieadekwatny do poziomu zagrożenia.
Dla przykładu: Osoba cierpiąca na klaustrofobię unika ciasnych pomieszczeń. Natomiast osoba dotknięta arachnofobią będzie unikać pomieszczeń i miejsc, w których mogą wystąpić pająki.
Lęk, niepokój i potrzeba unikania powodują znaczące kliniczne cierpienie lub upośledzenie funkcjonowania w sferze społecznej, czy zawodowej.
Wyróżniamy następujące podtypy fobii swoistej:
- lęk przed zwierzętami (np. węże, pająki, koty, szczury);
- lęk przed środowiskiem (np. burza, ciemność, wysokość);
- lęk przed sytuacją (np. windy, zamknięte pomieszczenia, samoloty);
- lęk przed krwią i zastrzykami;
- inny rodzaj (np. fobia przed śmiercią, udławieniem się)
„Kiedy osoby cierpiące na fobię próbują stanąć w obliczu wywołującej ją sytuacji, zaczynają odczuwać strach lub lęk o różnym stopniu nasilenia: od lekkiego podenerwowania i napięcia (zazwyczaj, gdy sytuacja jest jeszcze odległa) do przemożnej chęci ucieczki lub walki. Niezależnie od tego, jak się rozpoczynają, przejawy fobii ulegają wzmocnieniu za każdym razem, gdy uda się uniknąć sytuacji wzbudzającej lęk. Ponadto fobia utrzymuje się też dzięki dodatkowym korzyściom, jakie dana osoba czerpie z własnej słabości, takim jak zwracanie na siebie uwagi, współczucie ze strony innych czy możliwość kontrolowania otoczenia.” Warto także wiedzieć, że tego typu zaburzenie występuję częściej u kobiet niż u mężczyzn.
Jakie możemy wyróżnić rodzaje fobii?
- akrofobia – lęk przed miejscami wysoko położonymi, lęk wysokości;
- aidsofobia – lęk przed zakażeniem wirusem HIV;
- arachnofobia – lęk przed pająkami;
- bakteriofobia – lęk przed bakteriami;
- dentofobia –lęk przed dentystą;
- dogofobia – lęk przed psami;
- keraunofobia – lęk przed piorunami, burzą;
- klaustrofobia – lęk przed ciasnym lub zamkniętym pomieszczeniem;
- mizofobia (myzofobia) – lęk przed brudem;
- monofobia – lęk przed samotnością;
- ofidofobia – lęk przed wężami;
Oczywiście jest to tylko garstka podtypów fobii – warto poszperać w różnych zbiorach, aby dowiedzieć się, jak bardzo zawiły jest świat fobii…
Jakie są przyczyny wystąpienia fobii?
Istnieje bardzo wiele czynników wywołujących fobię. Jednak u podłoża fobii leży szereg czynników psychologicznych. Jednym z nich jest ciężkie przeżycie w okresie dzieciństwa, które może być związane bezpośrednio z przedmiotem fobii, np. straszenie pająkami przez starsze rodzeństwo. Może zostać także wywołane obserwacjami zachowań dorosłych, którzy wykazywali nadmierny niepokój w czasie kontaktu z określonym przedmiotem, czy sytuacją. Dzieci, które obserwują rodzica, który reaguje strachem na określoną rzecz, szybko uczą się strachu przed tą rzeczą. W dzieciństwie ludzie uczą się wielu zachowań poprzez naśladowanie dorosłych, dlatego wielu specjalistów źródeł fobii upatruje właśnie w tym okresie życia. Warto także podkreślić, że podatność na lęk i fobię zależy od wyposażenia genetycznego jednostki, czyli temperamentu i osobowości.
W jaki sposób przebiega leczenie fobii?
Najlepszą metodą leczenia fobii jest terapia poznawczo- behawioralna, w tym terapia ekspozycyjna, która polega na kontrolowanej ekspozycji na bodziec lub sytuacje wywołujące lęk fobiczny. Dana osoba stopniowo angażuje się w sytuacje, które wywołują u niej największy lęk. Bardzo skuteczne jest modelowanie uczestniczące, polegające na tym, że terapeuta spokojnie przedstawia sposób integracji z bodźcem lękotwórczym, udowadniającym jednocześnie, że lęk jest niezasadny. Najnowsze badania wskazują na wysoką skuteczność owej metody. Innym sposobem „oswajania” się z lękiem jest terapia wirtualna, w której wykorzystuje rzeczywistość wirtualną do opanowania lęku.
Bardzo pomocne w leczeniu fobii stają się: techniki relaksacyjne, techniki oddechowe, psychoedukacja, dostarczają wiedzę na temat lęku i związanymi z nimi rzeczami, czy sytuacjami.
Pamiętaj, że nikt z nas nie powinien żyć w ciągłym poczuciu niepokoju. Każdy z nas ma prawo do spokoju, relaksu i życia w harmonii. Warto postawić się lękowi i pokazać fobii środkowy palec, i zacząć żyć w dostatku pozytywnych odczuć i myśli. Do dzieła!!!
Opowiedz nam o sobie – zostaw w komentarzu poniżej kilka słów na temat lęku, który próbuje obezwładnić Twój świat?
Autorka: Agnieszka » O MNIE
Bibliografia: PSYCHOLOGIA ZABURZEŃ DSM-5, J.N.Butcher, J.M.Hooley, S.Mineka, Sopot 2017, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Podobne wpisy
ODSZUKAJ RADOŚĆ W KILKU SŁOWACH - CZYTAJ i UCZ SIĘ
SZUKAJ
NEWSLETTER
Zapisz się na naszą listę mailingową Niech nigdy nie ominie cię żadna nowinka
NAJNOWSZE ARTYKUŁY
ŚLEDŹ MNIE
KATEGORIE
- DEPRESJA
- EMOCJE i NASTRÓJ
- My Lifestyle
- PSYCHOLOGIA ASERTYWNOŚCI
- PSYCHOLOGIA KOMUNIKACJI
- PSYCHOLOGIA KONFLIKTU
- PSYCHOLOGIA MIŁOŚCI
- PSYCHOLOGIA ODŻYWIANIA
- PSYCHOLOGIA OSOBOWOŚCI
- PSYCHOLOGIA PEWNOŚCI SIEBIE
- PSYCHOLOGIA PRACY
- PSYCHOLOGIA PRZEMOCY
- PSYCHOLOGIA RODZINY
- PSYCHOLOGIA ROZWOJU
- PSYCHOLOGIA SEKSU
- PSYCHOLOGIA STRATY
- PSYCHOLOGIA SUKCESU
- PSYCHOLOGIA ŚWIADOMOŚCI
- PSYCHOLOGIA SZCZĘŚCIA
- PSYCHOLOGIA UZALEŻNIENIA
- PSYCHOLOGIA WPŁYWU - AFIRMACJE
- PSYCHOLOGIA ZABURZEŃ
- PSYCHOLOGIA ZDROWIA
- PSYCHOLOGIA ZMIANY
- PSYCHOLOGIA ZWIĄZKU
- PSYCHOTERAPIA
- TECHNIKI NLP
- TOKSYCZNE OSOBOWOŚCI
- WARTO PRZECZYTAĆ
- WARTO WIEDZIEĆ
- WYSOKA WRAŻLIWOŚĆ