…dzwoni telefon…
- Słucham…
- Witam Pani Krystyno. Z tej strony Michał Kowalski, szkolny psycholog. Kontaktuję się z Panią w sprawie Kamili. Musi Pani przyjechać do szkoły – córka zdewastowała szkolną łazienkę i podpaliła torbę koleżanki z klasy…
- Znów problemy… Kiedy one się skończą…
Życie osiemnastoletniej Kamili falowało na krawędzi – pomimo tak młodego wieku nieraz była notowana przez policję. Pobicia, kradzieże, a nawet zastraszanie było jej domeną. Alkohol i narkotyki z czasem tylko pogorszyły sytuację. Matka nie miała na nią żadnego wpływu, zaś ojciec był uzależniony od alkoholu, który nie stronił od przemocy. Gdy tylko coś „zmalowała” ojciec wymierzał jej karę – potrafił ją tak pobić, że dziewczyna traciła przytomność. Zaś mamusia zamykała oczy – tak było wygodniej… Wychodziła z założenia, że jeśli tego „nie widzi”, to jakby to nie istniało… Jednak wszystko było prawdziwe – znieczulica, obojętność, agresja, przemoc, wulgarność, uzależnienie…
W przeciągu kilkudziesięciu lat antyspołeczne zaburzenie osobowości poddano wnikliwym badaniom i obecnie stanowi ono jedno z najlepiej poznanych zaburzeń. Zainteresowanie wynika z faktu, że ma ono bezpośrednie negatywne skutki dla społeczeństwa…
Antyspołeczne zaburzenie osobowości charakteryzuje się…
…długotrwałą pogardą dla innych osób, często dopełnioną naruszeniem przyjętych praw i granic. AZO czuje niewiele lub całkowicie wyzbyło się empatii wobec innych osób. Obojętność i nieczułość to przewodnie atrybuty często dopełnione kłamstwami, kradzieżami, oszustwami, a nawet jeszcze gorszymi czynami. Zaburzenie często rozpoczyna się w dzieciństwie lub wieku dorastania i jest kontynuowane w dorosłym życiu. Zaburzenie to częściej dotyczy mężczyzn niż kobiet, a przede wszystkim osób wychowującym się w destruktywnym środowisku. Intensywność zaburzenia znacznie maleje wraz z wiekiem – szczególnie po pięćdziesiątym rokiem życia następuje widoczna poprawa.
Objawy antyspołecznego zaburzenia osobowości:
- nieprzestrzeganie norm społecznych,
- impulsywność i brak przewidywania konsekwencji danego zachowania,
- długotrwała drażliwość i agresja,
- irracjonalność,
- lekceważenie praw innych osób,
- bezwzględna nieodpowiedzialność,
- brak skruchy,
- brak troski o bezpieczeństwo swoje i innych osób,
- podwyższony próg pobudzenia,
- manipulacja,
- zrzucanie odpowiedzialności za swoje czyny na inne osoby,
- brak możliwości utrzymania więzi emocjonalnych,
- odrzucenie przywiązania,
- niezdolność do przeżywania poczucia winy, wstydu, skruchy, czy zakłopotania.
Sama obecność zachowań antyspołecznych nie wystarcza, by zdiagnozować owe zaburzenie. By traktować je jako zaburzenie osobowości, musi ono spełniać dwa podstawowe kryteria. Po pierwsze, zachowanie wykazujące powyższe cechy musi być długotrwałe (udokumentowane zaburzenia zachowania, które pojawiły się przed 15 rokiem życia). Po drugie osoba diagnozowana musi mieć skończone 18 lat. Nie oznacza to jednak łatwej diagnozy tego zaburzenia.
Typy antyspołecznego zaburzenia osobowości…
W książce autorstwa T. Millon i R. Davis „Zaburzenia osobowości we współczesnym świecie” odnajdujemy kilka typów tego zaburzenia:
- Zachłanny – charakteryzuje się wszelako pojęto zazdrością: „Wszyscy mają lepiej tylko nie ja”. Zazdrości również towarzyszy przyjemność kontrolowania i zadośćuczynienia za to, czego nie ma, kosztem innych osób.
- Broniący własnej reputacji – ma skłonności narcystyczne. Charakteryzuje się wygórowanym poczuciem doniosłości własnego „ja”. Krytycyzm i obojętność innych oraz zagrożenie poczucia własnej wartości spotyka się z reakcją gniewu.
- Ryzykujący – ryzyko w ich oczach to „coś” wartego uwagi. Dzięki zachowaniom ryzykowanym odniesie sukces i inne osoby będą go podziwiać „Nikt jeszcze tego nie zrobił – ja będę pierwszy. Pokażę światu, że można…”. Wykazuje się też obojętnością, co do konsekwencji swojego zachowania. Posiada w dużej mierze cechy osobowości histronicznej.
- Nomadyczny – łączy ze sobą cechy osobowości schizoidalnej i unikającej. Wiodący życie wręcz cygańskie często pogrąża się w żalu. Wykazuje się całkowitą obojętnością wobec otaczającego go świata – preferuje samotność. Nie obchodzą go pochwały, ani nagany. Nic i nikt go nie interesuje.
- Wrogi – podobnie, jak osobowość paranoiczna spodziewa się zdrady i ukarania. Nigdy nie ogranicza się tylko i wyłącznie do gróźb słownych, lecz mści się za każdą domniemaną krzywdę. Robi to na ogół z „zimną krwią”, co zbliża go do osobowości sadystycznej. Jakiekolwiek pozytywne reakcje emocjonalne są dla niej objawem słabości „Zrobię co chce i kiedy chce…” W książce: „Psychopatologia” autorstwa Martin E.P. Seligman, Elaine F. Walker, David L. Rosenhan czytamy: „Jedną z głównych różnic pomiędzy kimś z antyspołecznym zaburzeniem osobowości a przestępcą, który nie ma tego zaburzenia, polega na głębi odczuwanych stanów emocjonalnych. Zwykli kryminaliści prawdopodobnie odczuwają te same emocje co inni ludzie. U osób z osobowością antyspołeczną są one jednak bardzo płytkie. Wydaje się, że brak im możliwości odczuwania nieprzerwanej miłości, gniewu, żalu, radości i rozpaczy.”
Antyspołeczne zaburzenie osobowości musi zostać zdiagnozowane przez wyszkolonego specjalistę ds. zdrowia psychicznego. Diagnosta nie tylko skupia się na kryteriach określających owe zaburzenie – najważniejsze jest poznanie historii, porównanie objawów oraz zebranie szczegółowych informacji z wielu źródeł.
Jak wygląda leczenie AZO?
Samo leczenie przede wszystkim opiera się na długoterminowej psychoterapii i powinno zostać podejmowane u wykwalifikowanego terapeuty. Obecnie nie stosuje się żadnych środków farmakologicznych wspomagających leczenia antyspołecznego zaburzenia zachowania. Wiele osób z taką diagnozą otrzymuje leki, ale zazwyczaj jest to spowodowane innymi czynnikami, tj.: współwystępowanie objawów psychotycznych, niepokoju lub depresji.
Tak, jak w przypadku innych zaburzeń najważniejsza staje się profilaktyka. Większe korzyści dla społeczeństwa miałoby zapobieganie antyspołecznym zachowaniom niż ich leczenie. Ponieważ do zachowań antyspołecznych może przyczynić się niestabilność otoczenia, jedna z możliwości zapobiegania zakłada zmianę środowiska, w jakim funkcjonuje czy żyje zaburzona jednostka. Tak jak w przypadku Kamili najważniejsze jest poznanie tego, co dzieje się w domu, a nie skupianie się tylko i wyłącznie na tym, jak się zachowuje dana jednostka. Każde zachowanie ma swoje przyczyny – warto wszystko zbadać od zarodka i niczego, absolutnie niczego nie bagatelizować.
Autorka: Agnieszka » O MNIE
Bibliografia: „Psychopatologia – wydanie czwarte” Martin E.P. Seligman, Elaine F. Walker, David L. Rosenhan; „Zaburzenia osobowości we współczesnym świecie” T. Millon i R. Davis.
ODSZUKAJ RADOŚĆ W KILKU SŁOWACH - CZYTAJ i UCZ SIĘ
SZUKAJ
NEWSLETTER
Zapisz się na naszą listę mailingową Niech nigdy nie ominie cię żadna nowinka
NAJNOWSZE ARTYKUŁY
ŚLEDŹ MNIE
KATEGORIE
- DEPRESJA
- EMOCJE i NASTRÓJ
- My Lifestyle
- PSYCHOLOGIA ASERTYWNOŚCI
- PSYCHOLOGIA KOMUNIKACJI
- PSYCHOLOGIA KONFLIKTU
- PSYCHOLOGIA MIŁOŚCI
- PSYCHOLOGIA ODŻYWIANIA
- PSYCHOLOGIA OSOBOWOŚCI
- PSYCHOLOGIA PEWNOŚCI SIEBIE
- PSYCHOLOGIA PRACY
- PSYCHOLOGIA PRZEMOCY
- PSYCHOLOGIA RODZINY
- PSYCHOLOGIA ROZWOJU
- PSYCHOLOGIA SEKSU
- PSYCHOLOGIA STRATY
- PSYCHOLOGIA SUKCESU
- PSYCHOLOGIA ŚWIADOMOŚCI
- PSYCHOLOGIA SZCZĘŚCIA
- PSYCHOLOGIA UZALEŻNIENIA
- PSYCHOLOGIA WPŁYWU - AFIRMACJE
- PSYCHOLOGIA ZABURZEŃ
- PSYCHOLOGIA ZDROWIA
- PSYCHOLOGIA ZMIANY
- PSYCHOLOGIA ZWIĄZKU
- PSYCHOTERAPIA
- TECHNIKI NLP
- TOKSYCZNE OSOBOWOŚCI
- WARTO PRZECZYTAĆ
- WARTO WIEDZIEĆ
- WYSOKA WRAŻLIWOŚĆ